به‌طور کلی مهم‌ترین وظیفه شیرآلات، مدیریت جریان آب در سیستم لوله‌کشی و انتقال مناسب جریان سیالات و حتی گازها است. یکی از مهم‌ترین گروه‌های شیرآلات نیز گروه شیرهای تاسیسات ساختمانی است. این گروه از شیرآلات در انواع سیستم‌های لوله‌کشی با لوله‌های فلزی، پلیمری و پنج لایه کاربرد دارند. همچنین از آنها در سیستم‌های انتقال آب بهداشتی در ساختمان، لوله‌کشی رادیاتورها و سیستم گرمایش از کف استفاده می‌شود. ما در گروه صنایع گیتی پسند، پرکاربردترین انواع این محصولات را تولید و با قیمت رقابتی عرضه می‌کنیم.
انواع شیرآلات تاسیساتی بر اساس کاربرد
ولوها یا شیرآلات تاسیساتی در صنایع مختلف مانند کشاورزی، پتروشیمی، صنایع غذایی، تولید داروها و صنعت ساخت‌وساز کاربرد دارند. در این میان شیرهای مورد استفاده در تاسیسات ساختمانی انواع مختلفی دارند و به شیوه‌های مختلفی قابل دسته‌بندی هستند.
کاربرد ولوها، مهم‌ترین عامل دسته‌بندی این محصولات است. در این شیوه، تمامی ولوها به دو گروه شیرآلات مصرف و شیرآلات مسیر، گروه‌بندی می‌شوند. برای مثال از گروه شیرآلات مصرف می‌توان به شیرهای مخلوط اشاره کرد که رایج‌ترین نوع ولو در این گروه هستند. اما شیرآلات مسیر که تمرکز ما در این مطلب بر آنها قرار دارند نیز از نظر کاربرد، به زیرگروه‌های دیگری تقسیم می‌شوند.
در ادامه با شیوه دسته‌بندی شیرهای تاسیسات مسیر بر اساس کاربرد آنها آشنا می‌شویم:
• شیرهای قطع و وصل جریان: در دو حالت قطع و وصل جریان می‌توان از این ولوها استفاده کرد و از جمله آنها می‌توان به شیرهای فلکه کشویی و شیر پروانه‌ای اشاره کرد.
• شیرهای تنظیم جریان: شیرهای قطع و وصل جریان در حالت‌های نیمه‌باز یا نیمه‌بسته در دراز مدت آسیب می‌بینند؛ به‌همین علت از ولوهای تنظیم جریان برای این کاربرد استفاده می‌شود که برخی از آنها عبارتند از شیرهای سوزنی و کف فلزی.
• شیرهای پیشگیری از بازگشت جریان: به این ولوها، شیرآلات یک طرفه نیز گفته می‌شود و فقط برای عبور دادن سیال در یک جهت طراحی شده‌اند.
• شیرهایی برای تمیز کردن سیالات: بسیاری از سیالات دارای مقادیری از مواد جامد مانند کریستال‌های املاح رسوبی هستند. در این مواقع برای فیلتر کردن این کثیفی‌ها از شیرهای تمیز کننده سیال استفاده می‌شود
• شیرهای تنظیم کننده فشار سیال: در حالتی که این امکان وجود داشته باشد که فشار سیال در سیستم لوله‌کشی افزایش یابد از شیرآلاتی استفاده می‌شود که با نام شیرهای فشار شکن شناخته می‌شوند
انواع شیرهای تاسیسات ساختمانی از نظر سایز
یکی از مهم‌ترین نکات در زمان انتخاب شیرهای تاسیسات ساختمانی، انتخاب آنها از نظر سایز است. به‌طور کلی شیرهای چدنی دارای سایزهای بیشتری هستند زیرا در فشارهای بالاتر و حجم آب بالاتر نیز کاربرد دارند و در سایزهای 2 تا 16 اینچ در دسترس هستند. اما شیرهای برنجی و بسیاری از شیرهای دیگر ساختمانی عموما در سایزهای یک دوم تا 6 اینچ در دسترس هستند.
نمونه‌ای از سایزهای شیرآلات ساختمانی نیوپایپ را با هم مرور می‌کنیم:
• شیر دو سر روپیچ: یک دوم و سه چهارم اینچ
• شیر روپیچ توپیچ: یک دوم اینچ
• شیر روپیچ توپیچ دسته‌پروانه‌ای: سه چهارم اینچ
• شیر دو سر توپیچ دسته‌گازی: یک دوم و سه چهارم اینچ
انواع شیر آلات ساختمانی از نظر جنس
اکثر ولوهای ساختمانی در ایران از جنس آلیاژ برنج هستند با این حال این شیرها بر اساس کاربرد از متریال‌های مختلفی ساخته می‌شوند. همچنین در دو حوزه تاسیسات آب سرد و گرم ساختمان و موتورخانه در بناهای مسکونی عموما شیرآلات برنجی، برنزی و چدنی کاربرد دارند. همچنین در برخی موارد می‌توان از شیرآلات پلیمری نیز استفاده کرد. در هر صورت در زمان انتخاب جنس باید به مواردی مانند کاربرد، دبی و فشار سیال و نیز استانداردهای اتصالات و شیرهای ساختمانی بر اساس قوانین ملی و بین‌المللی توجه داشت.
در هر صورت تمامی انواع شیرآلات تاسیساتی از نظر جنس در این گروه‌ها قرار می‌گیرند:
• شیرآلات چدنی
• شیرآلات برنجی
• شیرآلات فولادی
• شیرآلات استنلس استیل
• شیرآلات برنزی
• شیرآلات پلیمری
رایج‌ترین شیرهای تاسیسات ساختمانی را بشناسید
در هر سیستم لوله‌کشی متناسب با نیازهای سیستم و نیز فشار سیال، دمای سیال، حجم آب ورودی و نوع کاربرد از شیرآلات مختلفی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است بر اساس کاربرد به‌سراغ آلیاژها و متریال‌های مختلف برویم. در زمان انتخاب شیرآلات همچنین باید به نوع اتصال شیر نیز دقت کنیم که در انواع رزوه‌ای، پرسی، کوپلی و … هستند. در ادامه با برخی از پرکاربردترین شیرهای تاسیسات ساختمانی برند نیوپایپ آشنا می‌شویم.
ولو برنزی
برنز یکی از نخستین آلیاژهایی است که توسط بشر ساخته شده است و در ساخت شیرآلات نیز از آن استفاده می‌شود. این آلیاژ با استفاده از فلزات قلع و مس ساخته می‌شود و از مزایای آن می‌توان به مقاومت بالا در برابر ترک‌خوردگی در فشار بالای سیال اشاره کرد. البته باید از نوعی از این آلیاژ استفاده شود که دارای کمترین میزان سرب باشد.
دو مزیت دیگر این ولوهای تاسیسات ساختمانی عبارتند از:
• قیمت مقرون‌به‌صرفه
• مقاومت بالا در برابر خوردگی
ولو دو سر
ولو یا شیر دو سر با نام ولو دو طرفه نیز شناخته می‌شود و یکی از پرکاربردترین انواع شیر ساختمانی است. ساختار این شیرها بسیار ساده است و می‌توانند در میانه یک مسیر آب لوله‌کشی، جریان را قطع یا وصل کنند. در انتخاب ولو دو سر باید به سایز آن و کاربرد آن در سیستم دقت کنید.
شیر روپیچ توپیچ
همانطور که پیشتر گفتیم یکی از نکات مهم در زمان خرید شیرآلات، دقت در نوع اتصال آنها است. شیرهای روپیچ توپیچ از نوع رزوه‌ای هستند که یک سر آنها رزوه‌ای نر و دیگر رزوه‌ای ماده است و در بخشی از مسیر جریان سیال قرار می‌گیرند.
شیر رادیاتور
رادیاتورها در گذشته تنها بخشی از یک سیستم گرمایشی بودند اما امروزه با توجه به تنوع بسیار بالا در طراحی حتی می‌توان آنها را آیتم‌های مهم در دکوراسیون داخلی دانست. با این حال یکی از اجزای همیشگی این آیتم‌ها شیر رادیاتور است. این شیرها می‌توانند میزان آب ورودی و خروجی رادیاتور را تنظیم کنند و از این طریق همچون روشی برای کنترل دمای محیط عمل می‌کنند.
شیر زانویی
شیر یا ولو زانویی از رایج‌ترین انواع شیرآلات در تاسیسات ساختمانی است. این شیرها در گروه اتصالات 90 درجه قرار می‌گیرند و می‌توانند در جایی که مسیر لوله‌ها با پیچش 90 درجه همراه است، کار مدیریت جریان آب را انجام دهند. یک نکته مهم دیگر در مورد ولوهای زانویی استفاده گسترده آنها در لوله‌کشی آب گرم و نیز استفاده در سیستم‌های گرمایش، سرمایش و آبگرم‌کن‌ها است.
شیر فلکه
شیرهای فلکه عموما در سیستم‌های لوله‌کشی برای انتقال سیالات با حجم بالای سیال و فشار بالا استفاده می‌شوند. با این حال این شیرها در ورودی ساختمان‌ها، بخش‌هایی از سیستم توزیع و نیز در موتورخانه در تاسیسات ساختمانی نیز کاربرد دارند. این شیرها می‌توانند میزان آب ورودی یا خروجی را کم، زیاد، قطع و وصل کنند. البته کاربرد اصلی آنها در قطع و وصل کردن جریان سیال است و نه تنظیم میزان جریان آب.
شیر یکسر
شیر یکسر یا یک طرفه یکی از انواع خاص شیرهای ساختمانی است. این شیرها مانند شیرهای دو طرفه در محل اتصال دو لوله قرار می‌گیرند با این تفاوت که این شیرها اجازه بازگشت یا تغییر مسیر جریان سیال را نمی‌دهند. بنابراین با استفاده از ولو یکسر می‌توان تغییر مسیر جریان سیال در لوله‌ها جلوگیری کرد.
در زمان خرید شیرهای ساختمانی به چه نکاتی دقت کنیم؟
در زمان خرید شیرهای تاسیسات ساختمانی پیش از هر چیز باید به نحوه اتصال آنها و نیز تناسب آنها با سیستم اتصالات در لوله‌کشی توجه داشته باشید. نکته دیگر توجه به کاربرد شیرآلات است که در بخش دسته‌بندی آنها از نظر کاربرد به این موضوع اشاره کردیم.
در ادامه با برخی از فاکتورهای مهم در زمان خرید شیرآلات ساختمانی آشنا می‌شویم:
• الزامات سازگاری شیمیایی: شیرهای مورد استفاده در تاسیسات ساختمانی باید از متریالی ساخته و انتخاب شوند که بهداشتی بودن آب مصرفی در آنها تضمین شود
• برند شیرهای ساختمانی: انتخاب برند می‌تواند به معنای انتخاب درجه کیفیت محصول باشد. بنابراین به‌سراغ برندهایی بروید که بالاترین استانداردها را در تولید محصولات رعایت می‌کنند و دارای تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روز و پیشرفته تولید هستند
• الزامات عملکرد: دو عامل فشار سیال و دمای سیال را در زمان انتخاب شیرهای تاسیسات ساختمانی در نظر بگیرید. این موضوع می‌تواند در انتخاب متریال و نوع شیر نیز تاثیر داشته باشد
• شرایط تعمیر و نگهداری: در زمان خرید شیرآلات ساختمانی به طول عمر آنها توجه کنید. همچنین بهتر است شیرآلاتی را خریداری کنید که در زمان تعویض، امکان تعویض آسان آنها فراهم باشد و در این زمینه باید به نوع اتصال توجه کنید
• سهولت کاربرد: عموما شیرآلات تاسیساتی مانند شیرهای مصرف سیال دارای طرح‌ها و فرم‌های تزئینی و متنوع نیستند و معمولا بر اساس کاربرد انتخاب می‌شوند با این حال دقت کنید که در طراحی آنها، سهولت در عملکرد مورد توجه قرار گرفته باشد و برای مثال به‌راحتی بتوانید با دست آنها را باز و بسته کنید یا تنظیمات دلخواه را ایجاد کنید
خرید انواع شیرآلات لوله پنج لایه نیوپایپ
گروه صنایع گیتی پسند بزرگ‌ترین تولید کننده انواع لوله‌های پنج لایه برند نیوپایپ در ایران است. ما در این مجموعه علاوه‌بر این لوله‌ها انواع اتصالات و شیرآلات ساختمانی مورد مصرف در سیستم‌های لوله‌کشی با لوله پنج لایه را نیز تولید می‌کنیم. برای خرید این محصولات می‌توانید بر اساس نوع محصول، وارد صفحه محصول مورد نظر شوید و از طریق وبسایت گیتی کالا آن را به سبد خرید خود اضافه کنید.
